Wat is een caravan?

Wat is een caravan en waar komt het woord caravan vandaan?

Een caravan is een vakantiehuis op wielen met een aluminium of polyester opbouw en kan middels een koppeling aan de trekhaak van een auto worden verboden en naar de plaats van bestemming worden getrokken.

De naam caravan is afkomstig van het Arabische woord karawan (karavaan). Een karavaan was een reizende groep mensen, meestal handelaren, die gezamenlijk door de woestijn reisde om zich te beschermen tegen de gevaren van rovers. In de geschiedenis vinden we deze benaming ook terug voor de groepen pioniers die met door paarden getrokken huifkarren naar het westen van Amerika trokken.

Rond het jaar 1800 gebruikte Napoleon een soort woonwagen die ook nog door paarden werd getrokken als thuisbasis voor zijn veldtochten. Deze caravan was enorm groot en onder andere voorzien van het bad van Napoleon en een enorme staftafel.

Het duurde echter tot het eind van de negentiende eeuw, voordat de caravan zich had ontwikkeld tot vakantiehuis op wielen. In 1884 werd namelijk door de Engelse arts en kinderboekenschrijver R.W. Gordon Stables de eerste recreatiecaravan, de Wanderer, in gebruik genomen. Deze van hout gemaakte caravan woog 1.400 kg en had een woonvertrek en een keuken. De caravan was niet zo comfortabel en efficiënt ingericht als sommige caravans vandaag de dag. Ook deze werd getrokken door paarden. Gordon Stable was de eerste die z’n wagen recreatief gebruikte, hoewel hij er ook ongeveer 150 kinderboeken in heeft geschreven.

Het in serie bouwen van caravans, bedoeld om te worden getrokken door een auto, begon in Engeland. In 1919 werd bij ‘Eccles Caravans Ltd’ in Birmingham de eerste serie van 50 stuks gebouwd, die kan worden beschouwd als een doorbraak naar de moderne caravanbouw. De naam Eccles Caravans Ltd werd In 1926 zelfs veranderd in Eccles Motor Caravans Ltd om te benadrukken dat het hier ging om caravans die niet langer door paarden, maar door auto’s dienden te worden getrokken. Vanaf 1929 werden de caravans van Eccles ook in Nederland geïmporteerd.

Ten gevolge van de Tweede Wereldoorlog kwam de productie in de jaren 40 helemaal tot stilstand. Na de oorlog krabbelde deze langzaam weer op tegelijk met de opkomst van het toerisme. Ook op het Europese vasteland werd de caravan steeds populairder. Mensen gingen steeds meer op vakantie en schaften een caravan aan. Tijdens de oliecrisis van 1973 gingen veel caravanbouwers failliet en leek de caravanproductie in te storten. De overgebleven caravanfabrikanten speelde in op de veranderende omstandigheden en  ontwikkelden lichtere en compactere caravans. Na de crisis nam de vraag weer toe en werd de productie weer opgeschroefd en ontwikkelde de caravan zich tot het geavanceerde mobiele vakantieverblijf wat het tegenwoordig is.

De bouw van de caravan

Een caravan bestaat uit 4 belangrijke elementen.

• Het onderstel
• De bodem
• De wanden
• Het dak

Het onderstel

Het onderstel bestaat in de regel uit verzinkt stalen chassis. Soms wordt aluminium toegepast. De as is meestal een staal- of rubbergeveerde torsieas. Moderne caravans zijn, bijna zonder uitzondering, voorzien van een oplooprem. Beide wielen zijn voorzien van een trommelrem of schijfrem. De remmen worden bediend door een oploopinrichting in de dissel. Voor een stabiel weggedrag wordt vaak een stabilisator toegepast. Voor het waterpas en stabiel opstellen van de caravan zijn op alle hoeken uitdraaisteunen aangebracht.

De bodem

In de bodem van een caravan is isolatiemateriaal verwerkt. Tussen twee lagen triplex zit een 3 tot 4 centimeter dikke laag van piepschuim of foam gelijmd. De foam maakt de vloer een stuk steviger. Tevens verhoogt het de isolatiewaarde. De vloer is een belangrijk onderdeel; hij vormt de verbinding tussen het chassis en de opbouw.

De wanden

De wanden bestaan net als de vloer uit een zogeheten ‘sandwichconstructie’: een binnen- en een buitenwand waartussen isolatiemateriaal is gelijmd. Die buitenwand is bij de meeste caravans van aluminium (dikte circa 0,6 mm). Op deze buitenwand zijn in hoofdzaak drie soorten profilering aangebracht:

• grove hamerslag,
• fijne hamerslag en
• stucco

Toch is het de gladde buitenwand die de laatste jaren aan populariteit gewonnen heeft. Deze staat wat chiquer en is gemakkelijker schoon te maken. De gladde plaat is echter nogal kwetsbaar. Je ziet er letterlijk alles op. De overstap die fabrikanten daarom hebben gemaakt naar polyester levert ook een veel grotere hagelbestendigheid. Daar staat echter tegenover dat een aluminiumplaat een klein voordeel heeft in prijs en gewicht.

Het dak

Vanwege het feit dat er de laatste jaren steeds meer zware hagelbuien voorkomen die grote schades veroorzaken aan caravandaken passen steeds meer fabrikanten polyester toe. Bij het dak van de ene caravan kan sprake zijn van een verlijmde sandwichconstructie. Bij de andere caravan is vanwege de spanningen, die zonnewarmte in een dak veroorzaakt, gekozen voor een niet-verlijmd dak. De buitenste plaat is hierbij alleen aan de randen op de caravan vastgemaakt en kan daardoor dus vrij krimpen en uitzetten.

 Hoeveel caravans zijn er in Nederland en welke merken zijn het populairst?

Eind 2017 waren er ± 442.000 caravans in Nederland. Dat betekent dat 1 op de 11 gezinnen een caravan heeft. Het is dan ook geen wonder dat je Nederlanders met een caravan zomers door heel Europa tegenkomt. In 2017 steeg de verkoop weer boven de 6000 caravans uit. Dit is het hoogste aantal verkopen sinds 2012. De verkoop zit dan ook weer in de lift. De best verkochte caravans van 2017 waren:

• Fendt (20%)
• Hobby (18%)
• Knaus (14%)

De provincie in Nederland waar, procentueel gezien, de meeste caravanners wonen is Noord-Brabant (16,75%), gevolgd door Zuid-Holland (15,5%) en Gelderland (13,75%). Het minst populair is de caravan in Zeeland (2,75%).